فیلم وقتی همه خوابیم :
چکامه چمانی (مژده شمسایی) که همسر و فرزندش را در تصادف اتومبیل از دست داده‌است با فردی که تازه از زندان آزاد گشته آشنا میشود و از طرفی با فشار وکیل خانواده راننده برای دادن رضایت مواجه شده‌است. زندانی تازه آزاد شده برای چکامه دلیل زندانی و آزاد شدنش را تعریف میکند…
«وقتی همه خوابيم قالب فیلم در فیلم دارد. آن فیلمی که در فیلمِ «وقتی همه خوابیم» روایت میشود و اتفاقاً نام آن هم «وقتی همه خوابیم» است و فیلمنامهاش را کاراکتر پرند پایا (مژده شمسایی) نوشته، اثری است که تمام مؤلفههای سینمای بیضایی را دارد.
تحلیل :
عده ای بر این باورند که نباید این دو روایت را از هم جدا کرد. اما اگر برخی مشترکات پیامی و محتوایی را در این دو خط روایی کنار بگذاریم، با دو دنیای متفاوت روبهرو میشویم که هر یک ویژگیهای خاص خود را دارند و شاید بد نباشد این دو جهان روایی را جدا از یکدیگر بررسی کنیم. در روایتی که با داستان چکامه چمانی (مژده شمسایی) و نجات شکوندی (علیرضا جلالیتبار) روبهرو هستیم، فیلمنامه و اجرا به خوبی در هم تنیده شدهاند.
چکامه چمانی همان زن آشنای سینمای بیضایی است که در چنبرۀ دنیای مردسالارانۀ کنونی تک و تنها روی پای خود ایستاده و سعی میکند کمر خم نکند. ضمن آنکه کنشهای او رمزآلود و پیچیده است و انگیزهاش از پناه دادن به نجات شکوندی و همراه شدناش با او شکل چندان مشخصی ندارد و قالبی ابهامآمیز به خود گرفته است. به همین خاطر خیلی زود تماشاگر در تعلیقی جذاب فرو میرود که فرم خاص بیضایی در اجرای صحنهها به ابهام بیشتر این پیچیدگیها دامن میزند.
